м-р Благица Петрески
Политичката криза трае веќе една година. Проекциите за економскиот раст за минатата година беа надолно ревидирани од сите релевантни институции (ММФ; Светска Банка, НБРМ). За изненадување, годината ја завршивме со раст повисок од ревидираните проекции. И помисливме дека домашните бизнисмени се пожилави од тоа што сме процениле, а кризата ги зајакнала. Сепак, повисокиот раст се должеше на зголемената државна интервенција, а бизнис секторот ги почувствува негативните последици.
Претходните протести, од 2009 наваму, ги дадоа предусловите за едни вакви протести како денешните да бидат можни. Да не беа тие протести, да не беа револтот, упорноста, посветеноста, но и разочарувањето од тие протести, овие протести ќе беа само бледа сенка од она што се сега.
Како и многу други дејности, и земјоделството стана жртва на слабостите во личното обрaзование на Никола Груевски и особено на неговите бескрајно популистички политики. Деновиве, тој нé соочи со уште еден бизарен изум. Патентираше ново развојно решение во областа на земјоделието, а со тоа, наводно и за развој на економијата во целина. Заштитното име на патентот е „Од град во село за нов почеток“.
Контроверзната и избрзана „аболиција“, дадена ненадејно од страна на 
По најавите дека треба да се најдат механизми за свикување на Собранието на Република Македонија и тоа да заседава за решавање на политичката криза, една од иницијативите која може да се реафирмира е измена или носење нов закон за помилување. На тој начин, на Претседателот на државата може да му се ограничат надлежностите за помилување и аболиција. Истовремено, ќе се застане на патот на контроверзната одлука на Уставниот суд од пред два месеца, со која на претседателот Иванов му се овозможи да помилува лица кои сториле изборни измами.
Врвот на уништувањето на образовниот систем во Македонија се достигна со масовната и политички поттикнатата сегрегација која се врши по етничка основа. На почетокот на 1990-тите, имаше основни и средни училишта во кои учеа деца од различни етнички групи, иако разделени по смени, како во средното училиште „Зеф Љуш Марку“ во Скопје и во основното училиште „Братство Миѓени“ во Тетово. Денес, училиштата се физички раздвоени и во нив учениците освен со припадници од својот етникум, не се сретнуваат ниту се дружат со деца од други етнички заедници.
Резултатите од пропаднатиот попис во 2011 година секако ќе помогнеа за прочистувањето на избирачкиот список и јасно ќе прикажеа колкав е електоратот во Македонија, и тоа според изборни единици и општини. Стравот на политичките партии од стапката на иселување тогаш беше една од главните причини за неспроведувањето на пописот, а денес за непрочистувањето на избирачкиот список.
И Македонија стана дел од глобалната и регионалната „трка до дно“ за тоа кој повеќе ќе понуди да привлече странски инвеститори преку поголема дерегулација и повисоки стимулативни мерки. Да, овие политики се легитимни. Но остануваат прашањата дали тие носат корист наспроти тоа колку ги чинат граѓаните и до кога и колку Македонија може да си дозволи вакви политики. Колку е тоа што го даваме, а колку е тоа што го добиваме?
Никола Груевски може да биде критикуван за многу работи. Меѓутоа за една работа, де факто шефот на македонската држава не може да биде критикуван, а тоа е неговата рационалност. Никола Груевски е исклучително рационален политички актер. Ако не би бил, немаше да фигурира повеќе од една деценија како најмоќен човек во Македонија.
Јавноста има право да знае кој се однесува незаконски и кој бил или се` уште е опасен за општеството, за да влијае превентивно и одвраќачки кон останатите. Дали правото на приватност на инкриминираните функционери е пречка јавноста да дознае за нивното незаконито владеење? Според Европскиот суд и Венецијанската комисија, објавувањето на сите делови од нелегално прислушуваните материјали би биле дозволени зашто откриваат можно кривично поведение што би придонело кон дебата од јавен интерес.
Ремек-делата на модерната архитектура од блиското минато на Скопје беа „невидливи“, а со тоа предизвикаа потреба од нов наративен слој на прераскажување и измислување. Зграда по зграда, фасада по фасада, над „невидливиот“ град, добиваме нов слој од приказни, фигури, апликации, репрезентации на столбови, капители, балустради и венци од најразличен вид и најразличен стил. Ударот на згради од модерната е неселективен и во однос на периодот и во однос на авторите, а неговиот размер е зачудувачки.
Огромен процент академски граѓани се, едноставно, неписмени. Скарани се со основна писменост, правопис и правоговор. Пратениците, со своите сочни идиоми, го претворија Собранието на РМ во вистинско извориште на дијалекти, најразновиден жаргонски, дури и уличен говор. Новинарите и актерите исто така честопати имаат проблеми со писменоста, несоодветната интонација и неправилното акцентирање.
Илузија е да се мисли дека новинарите имаат слобода да објавуваат негативни вести или да известуваат за спорови за компаниите кои се директни сопственици на медиумите или се во бизнис релации со одредениот медиум. Многу често се емитуваат вести за псевдо-настани односно настани кои имаат маркетиншка или пи-ар функција, иако тоа е спротивно на Етичкиот кодекс на новинарите.
Поразот на здравиот разум и агонијата на животот кои ни се случуваат последниве десетина години, кај многумина го поставуваат прашањето дали сето ова можело да се предвиди, па и да се спречи!? Барањето одговор како си го дозволивме ова, консеквентно води и до ново прашање дали истото може пак да ни се повтори.
Состојбите со македонското учебникарство и учебниците кои се користат во наставата станаа навистина драматични последниве години. Концепцијата на учебниците и вредностите кои им ги нудат на учениците сериозно го доведуваат во прашање нивниот квалитет. Сведоци сме на неквалитетни учебници, полни со погрешни факти, со неточни информации и со искривени вредности кои идеолошки индоктринираат цели генерации.
Политичкото влијание на ВМРО-ДПМНЕ е главниот проблем што ја ограничува независноста на правосудството во Македонија. Судскиот совет и Советот на јавни обвинители се посреден инструмент преку кој се спроведува политичката контрола. За да се избегне зависноста од владејачка партија, правосудството треба повеќе да се потпре на своите капацитети, да ја зголеми транспарентноста и да започне поблиска соработка со цивилното општество.
Законот за заштита на укажувачите содржи неколку одредби чија примена може да биде проблематична. Поконкретно, „свиркачите“ треба да бидат заштитени кога ќе пријавуваат и директно во медиуми или граѓански организации и треба да се гарантира независност на внатрешните канали на пријавување.
Технолошко-индустриските развојни зони се економска преродба или економски спин? Истражувачите ги истакнуваат огромните трошоци кои ги сноси државата за поддршка и помагање на инвеститорите во слободните зони. Без измени на законодавството, власта со парите на граѓаните само ќе продолжи да им „плаќа“ на инвеститорите да вложуваат во зоните, без притоа крајниот бенефит да го почувствуваат самите граѓани.
„Работа на медиумите е да ја заинтересираат јавноста за јавниот интерес“. Ова е една од многуте искажани „мудрости“ која има значење и на исток и на запад. Борбата за здраво демократско општество во која е клучна улогата на медиумите како чувари на демократијата никогаш не престанува, бидејќи независноста на медиумите е се уште релативна и во таканаречените слободни општества.
