Edicioni ResPublica
Kjo publikim paraqet gjetjet nga studimi i parë i rasteve mbi gjuhën e urrejtjes me bazë gjinore gjatë zgjedhjeve presidenciale të vitit 2024 në Maqedoninë e Veriut. Analiza fokusohet në gjuhën e dëmshme dhe toksike të drejtuar ndaj kandidateve femra, duke theksuar natyrën specifike dhe shpeshtësinë e sulmeve të bazuara në gjini.
|
|
Udhëzuesi “Njih dhe parandalo: mjete gazetareske për ballafaqim me dezinformatat” ka për qëllim kryesisht gazetarët dhe punonjësit e mediave të cilët po përballen me një fluks të dezinformatave, informatave të gabuara ose informatave keqdashëse ose teknika të ndryshme manipuluese. Ky publikim përmban standarde dhe vlera për gazetari të besueshme, si dhe mjete pa pagesë për kontrollimin e burimeve dhe informatave dhe për shpërndarjen e përmbajtjeve të besueshme mediatike.
|
|
Hulumtimi “Cenueshmëria ndaj dezinformimit në mesin e grupeve të ndryshme të qytetarëve në Maqedoni” synon të përcaktojë faktorët individualë, motivet dhe barrierat për identifikimin dhe përballjen me dezinformatat të grupeve të cenueshme të qytetarëve (të rinjtë ndërmjet 18 dhe 28 vjeç, personat mbi 60 vjeç dhe përfitues të ndihmës sociale), si dhe për të përcaktuar lidhjen e shkrim-leximit mediatik me identifikimin e dezinformatave në lajmet në internet. ISK e përgatiti këtë hulumtim në kuadër të projektit “Përdor fakte” me mbështetjen e Ambasadës Britanike në Shkup.
|
|
Hulumtimi “Roli i transparencës institucionale në trajtimin e dezinformatave dhe spekulimeve në Maqedoninë e Veriut” synon të identifikojë se si transparenca mund të ndihmojë në kundërshtimin e përhapjes së dezinformatave që minojnë besimin në institucionet shtetërore. Hulumtimi tregon se si transparenca kontribuon në hapjen më të madhe dhe besimin e publikut dhe përmban rekomandime për forcimin e rezistencës së shoqërive demokratike ndaj dezinformatave. Instituti për Studime të Komunikimit këtë hulumtim e ka krijuar në kuadër të projektit “Përdor fakte” me mbështetjen e Ambasadës Britanike në Shkup.
|
|
Аnaliza përmban përpunim të dy studimeve të rastit ku si bazë meret femicidi, dhe analizat e mëtejshme japin drejtim kah format e ndryshme të represionit institucional, gjegjësisht (jo)efikasitetit. Studimi i parë i rastit përfshin analizë të raportimeve mediatike për tre raste, nga të cilat dy janë vrasje ndërsa e treta tentim për vrasje të femrave sepse janë femra gjegjësisht femicide, në Maqedoninë e Veriut, ndërsa përmes studimit të dytë të rastit analizohet raportimi mediatik për protestën në Iran, si rezultat i vrasjes të Masha Amini. Rastet lokale të femicidit/tentimit për femicid janë si pasojë e joefikasitetit të institucioneve në veprimin e rasteve në dhunës në bazë gjinore, derisa në rastin e protestës në Iran femicidi vjen si pasojë e përdorimit еfikas të ligjeve mizogjene nga ana e institucioneve.
|
|
Shkolla e Lartë e Gazetarisë dhe Marrëdhënieve me Publikun dhe Instituti për Diversitetin e Mediave në Londër kanë hartuar një “Manual për arsimimin mediatik të të rinjve, mediave dhe organizatave të shoqërisë civile”. Ai përmban këshilla të dobishme se si të gjitha këto grupe mund të promovojnë arsimimin mediatik.
|
|
Shkolla e Lartë e Gazetarisë dhe Marrëdhënieve me Publikun, me mbështetjen e Byrosë për Zhvillimin e Arsimit, zhvilloi hulumtimin “Arsimimi mediatik në Maqedoni: përpjekje për t’u zbatuar në arsimin fillor” me qëllim të përcaktimit se si trajtohet ky koncept në kurrikula dhe programe mësimore, cilat forma të përvetësimit të njohurive për arsimimin mediatik përdoren (material didaktik, pajisje, kushte hapësinore, etj.) dhe cili është edukimi i stafit mësimdhënës për arsimimin mediatik.
|
|
Manuali “Si të komunikojmë në mënyrë më të efikase me qytetarët përmes mediave digjitale: një manual për organizatat e shoqërisë civile” ofron shqyrtimin e mundësive të ofruara nga media digjitale në krahasim me ato tradicionale. Për më tepër, ai adreson se si media digjitale mund t’i ndihmojë organizatat e shoqërisë civile të promovojnë aktivitetet, projektet dhe nismat e tyre. Manuali gjithashtu përmban këshilla praktike për krijimin e mesazheve efektive, segmentimin e audiencës dhe këshilla se cilat mjete digjitale janë më të përshtatshme për një audiencë të caktuar, si të matni më lehtë ndikimin e mediave sociale dhe si të përgatisni një plan të mediave sociale për t’i ndihmuar organizatat e shoqërisë civile të afrohen me audiencën e tyre të synuar.
|
|
Dokumenti “Përgjegjësi më e madhe ose propagandë e zgjeruar: etika e gazetarisë në erën digjitale” përqendrohet në sfidat dhe problemet me të cilat përballet gazetaria në erën dixhitale. Dokumenti ofron një përmbledhje të legjislacionit në këtë fushë, një përmbledhje të çështjeve nga praktika dhe rekomandime se si media dhe gazetarët duhet të raportojnë profesionalisht dhe në mënyrë etike.
|
|
Dokumenti “Liria e shprehjes kundër fjalorit të urrejtjes në mediat në Maqedoni” përqendrohet në problemin e gjuhës së urrejtjes që ekziston në komunitetin e mediave në Maqedoni. Dokumenti ofron një përmbledhje të legjislacionit evropian dhe maqedonas në këtë fushë, ofron një përmbledhje të çështjeve nga praktika, si dhe rekomandime për trajtimin efektiv dhe sistematik të fjalorit të urrejtjes.
|
|
Analiza “Lidhja e qytetarëve: komunikimet digjitale në sektorin e shoqërisë civile në Maqedoni” adreson përfitimet dhe nevojën për një komunikim efikas dhe efektiv të organizatave të shoqërisë civile me target grupet e tyre dhe publikun e gjerë duke përdorur mjete dhe teknika moderne të komunikimit. Për më tepër, ajo hulumton kapacitetet dhe burimet në dispozicion të organizatave të shoqërisë civile që kanë të bëjnë me komunikimet digjitale dhe shkallën në të cilën ata përdorin mjete digjitale për të përcjellë mesazhet e tyre në publik dhe target grupet.
|
|
Dokumenti “Forcimi i standardeve profesionale ose erozioni i fjalës së lirë: rregullimi i mediave online në Maqedoni” adreson çështje që lidhen me rregullimin e mediave online dhe sfidat dhe problemet që dalin nga ky proces. Dokumenti analizon legjislacionin e brendshëm dhe evropian në këtë fushë dhe ofron rekomandime për përmirësime në këtë fushë, të zbatueshme për aktorë të ndryshëm në shoqërinë maqedonase.
|
|
Analiza “Kërkimi i zgjidhjeve të reja: Krijimi i një kurrikule ideale të gazetarisë për Evropën Juglindore” synon të përcaktojë elementët përbërës të kurrikulës ideale për studime të Gazetarisë në Evropën Juglindore (EJL), duke marrë parasysh rrethanat e ndryshme strukturore dhe socio-politike me të cilat përballet arsimi i gazetarisë në këtë rajon. Qëllimi i studimit është të inkurajojë institucionet e arsimit të lartë të ndjekin rekomandimet e përfshira në të dhe të vlerësojnë dhe modifikojnë kurrikulat e tyre në gazetari duke ndjekur treguesit e përcaktuar në këtë studim.
Shkarko (ENG) Shkarko (MKD) Infografik (MKD) Infografik (ENG) |
|
Si mund të shndërrohet Radiotelevizioni Maqedonas (MRT) në një medium modern transmetimi i afërt me qytetarët? Për ta bërë këtë, nevojitet një model tjetër normativ i shërbimit publik nga ai që tani është futur në legjislacion – një model pjesëmarrës i shërbimit të mediave publike. Ndryshimet që duhet të bëhen duhet të jenë gjithëpërfshirëse – nga ndryshimi i rregulloreve, sigurimi i burimeve të përshtatshme të pavarura dhe të qëndrueshme të financimit, hartimi i një strategjie gjithëpërfshirëse për zhvillimin e MRT-së dhe aktivitetet e brendshme organizative dhe teknologjike-prodhuese. Dokumenti i politikave publike “Modeli pjesëmarrës për Median Publike në Maqedoni: Ringjallja e një Ideje” është përgatitur në kuadër të projektit “Perspektivat dhe Zhvillimi i Shërbimeve të Mediave Publike: Një studim komparativ i zhvillimit të shërbimeve të transmetimit publik në Ballkanin Perëndimor në dritën e integrimit evropian”.
|
|
Analiza “Fushata me interes publik në mënyrën maqedonase: informimi i qytetarëve apo propaganda politike?” Ka për qëllim të përcaktojë nëse fushatat e interesit publik që u kryen në media në Maqedoni gjatë viteve të fundit ishin me interes publik ose u shërbenin interesave të elitave politike apo institucioneve të tjera? Analiza gjithashtu fokusohet tek legjislacioni maqedonas dhe nëse ai respektohet gjatë zbatimit të këtyre fushatave. Dokumenti gjithashtu përfshin rekomandime për përmirësime në këtë fushë.
|
|
Në prag të reformave të ardhshme në sferën e mediave që rrjedhin nga Marrëveshja e Përzhinës, një grup i organizatave të mediave i paraqiti një kërkesë Qeverisë për të zbatuar reformat sistematike të mediave duke theksuar çështjet prioritare që kërkojnë ndryshime urgjente ligjore dhe masa praktike për t’u zbatuar nga institucionet kompetente. Nga Qeveria gjithashtu kërkohet që të fillojë një proces gjithëpërfshirës dhe transparent të debatit publik me të gjithë aktorët, si për problemet me përparësi ashtu edhe për çështje të tjera, zgjidhja e të cilave mund të çojë në përmirësimin e lirisë së shprehjes dhe situatës në sektorin e mediave.
|
|
Qëllimi i analizës “Nën sytë e publikut: e drejta për privatësinë e figurave publike në Maqedoni” është të përcaktohet nëse informacionet për figurat publike të publikuara në media plotësojnë të ashtuquajturin “test i interesit publik”, d.m.th nëse media balancon si duhet të drejtën e privatësisë së atyre personave me të drejtën e publikut për “njohje”. Dokumenti gjithashtu ofron një përmbledhje dhe analizë të legjislacionit në këtë fushë dhe vlerëson nëse legjislacioni i plotëson standardet evropiane.
|
|
Shkolla e Gazetarisë dhe Marrëdhënieve me Publikun zhvilloi hulumtimin “Arsimimi mediatik në Maqedoni: vegëz që mungon për një qytetari aktive”. Përveç shpjegimit të konceptit të “arsimimit mediatik” dhe mënyrën e përcaktimit të tij në rregulloren ndërkombëtare, raporti analizoi situatën në këtë fushë nga një këndvështrim lokal, d.m.th. se si kuptohet dhe praktikohet arsimimi mediatik në arsimin e mesëm, shoqërinë civile dhe mediat në Maqedoni. Studimi u krye me mbështetjen e Bashkimit Evropian.
Shkarko (MKD) Shkarko (Konkluzione – MKD) Shkarko (Konkluzione – ENG) |
|
Qëllimi i studimit “Asociacion për ndryshime: rivendosja e përgjegjësisë së qeverisë përmes protestave civile” është të shihen praktikat e komunikimit të mediave, aktivistëve dhe përfaqësuesve të institucioneve shtetërore gjatë disa prej protestave civile që ndodhën në Maqedoni në vitin 2014 dhe 2015. Domethënë, se si këto palë të interesuara komunikojnë me target grupet e tyre dhe si aktivitetet e tyre janë përshtatur në media.
|
|
Një grup ekspertësh dhe organizata të shoqërisë civile, përfshirë Institutin e Studimeve të Komunikimit ISK, kanë përgatitur një Propozim për Reformën Demokratike Urgjente që ka për qëllim rivendosjen e standardeve dhe vlerave demokratike në Maqedoni, rivendosjen e besimit të qytetarëve në institucionet kryesore shtetërore.
|
|
Qëllimi i këtij dokumenti është të analizojë ekuilibrin midis të drejtës së privatësisë dhe të drejtës për informacion të publikut. Dokumenti fokusohet tek legjislacionin evropian dhe ai maqedonas i privatësisë, shembuj nga praktika e raportimit të mediave në Maqedoni në lidhje me këtë dhe ofron rekomandime për përmirësimin e politikave të privatësisë dhe informacionit.
|
|
“Manuali i interesit publik në gazetari” sublimon vlera, parime, standarde dhe praktika të pranuara përgjithësisht në profesionin e gazetarisë. Bazuar në kodet etike të gazetarisë, rregullativën mediatike vendase dhe të huaj dhe politikat e punës në media tek shtëpitë informative më me ndikim, manuali ofron kritere të qarta për përcaktimin e interesit publik për lajmet. Përveç 10 parimeve themelore në gazetari, libri prezanton një provë të interesit publik për gazetarinë.
|
|
Instituti për Studime të Komunikimit ka bërë një përmbledhje të politikave publike në të cilën vlerëson situatën në sektorin e mediave në Maqedoni në kontekstin e rekomandimeve të bëra nga Grupi i Ekspertëve të Lartë të udhëhequr nga Rajnherd Pribe. Përmbledhja përmban prova të sakta, konkluzionet e të cilave është se Maqedonia nuk ka krijuar kushtet themelore për zgjedhje të ndershme dhe demokratike në prill të vitit 2016.
|
|
“Mediat në Maqedoni: Mbrojtësit e publikut ose pengjet e interesave politike” e analizon rolin e mediave në mbrojtjen e interesit publik në Maqedoni dhe mënyrën se si mediat maqedonase trajtojnë interesin e publikut në raportim. Dokumenti analizon legjislacionin e mediave në Maqedoni dhe ofron rekomandime për forcimin e rolit të mediave në mbrojtjen e interesit publik në Maqedoni.
|
|
“Gjykatat: roje të interesit publik ose interesave individuale” merret me çështje më të rëndësishme që lidhen me interesin publik në aspekt të gëzimit të lirive dhe të drejtave themelore të qytetarëve dhe personave juridikë në Republikën e Maqedonisë. Qëllimi i dokumentit është të tregojë pikëpamje të ndryshme mbi rolin e gjykatave në balancimin e lirive dhe të drejtave individuale dhe interesit publik.
|
|
Raporti fillestar “Zbërthimi i konceptit të interesit publik në Republikën e Maqedonisë: (keq) përdorimi në emër të qytetarëve” ofron një përmbledhje gjithëpërfshirëse të asaj që përbën interes publik dhe se si përdoret ky term në kontekste të ndryshme ligjore dhe etike. Për më tepër, raporti identifikon aktorët kryesorë që mbrojnë interesin publik në një shoqëri dhe identifikojnë praktikat më të mira në këtë fushë.
|
|
“Raportimi mbi tensionet ndërfetare dhe ndëretnike: domethënia pas titujve” përqendrohet në mbulimin e mediave për çështje të një natyre multietnike dhe multi-fetare dhe respektimin e standardeve profesionale të gazetarisë në informimin e publikut.
|
|
“Raportimi nga botët paralele: mediat e komuniteteve në Maqedoni” hap pyetje serioze në lidhje me të drejtat e bashkësive etnike në sferën e mediave në Maqedoni, politikën rregullatore në këtë fushë dhe sfidat e paraqitura për komunitetin profesional të gazetarisë.
|
|
“Dallimet nëpër prizmin e redaksive: Një vështrim nga afër në krijimin e lajmeve” tregon situatën në redaksitë dhe pikëpamjet dhe perceptimet e redaktorëve, gazetarëve dhe disa prej pronarëve për tema që lidhen me raportimin mbi diversitetin.
|
|
Ky publikim boton dokumentet më të rëndësishme që dolën nga projekti “Matja e kontributit ekonomik të industrive audiovizuale në Maqedoni”. Udhëzimet për zhvillimin e industrive audiovizuale përmbajnë idetë dhe masat e propozuara nga përfaqësuesit e këtij sektori në diskutimet dhe takimet e shumta, së bashku me Planin Operacional për realizimin e tyre.
|