Pavarësisht nëse i shkruajnë ato nga profilet e tyre personale apo të rreme në rrjetet sociale, maqedonasit duket se janë shumë të fuqishëm dhe “elokuent” kur bëhet fjalë për përhapjen e gjuhës së urrejtjes.
Gjuha e urrejtjes nuk është diçka shumë largët, aq më pak e panjohur, për përdoruesit maqedonas të rrjeteve sociale. Përkundrazi, kur bëhet fjalë për ndonjë temë stereotipe apo politike, maqedonasit janë më të zëshmit në tastierë sa i përket sharjeve, fyerjeve, fjalëve poshtëruese, shpifjeve dhe kërcënimeve. Kjo është më se e dukshme nga komentet nën lajmet që portalet e internetit publikojnë në faqet e tyre në Facebook, Twitter dhe/ose Instagram.
Pavarësisht nëse i shkruajnë ato nga profilet e tyre personale apo të rreme në rrjetet sociale, maqedonasit duket se janë shumë të fuqishëm dhe “elokuent” kur bëhet fjalë për përhapjen e gjuhës së urrejtjes. Mundësia e komentimit të lajmeve të publikuara nga portalet elektronike informative është si një “valvul” për shumë lexues që shpërthejnë zemërimin, dëshpërimin, stresin, komplekset e çfarë tjetër, me komente që “ulërijnë” nga urrejtja.
Një lajm i bujshëm me titullin e bujshëm „Nusja shkel me makinë vjehrrin në oborrin e tyre“ që transmeton detaje nga buletini i policisë për këtë ngjarje fatkeqe është një hapësirë për çdo lexues të tretë që ka mundësinë të komentojë dhe për të shprehur “humor të zi”.
Në fakt, ndonëse po flitej për detajet se si ka ndodhur ngjarja (në momentin që parkonte, nusja goditi vjehrrin me automjetin e saj në oborrin e shtëpisë së familjes), ka shumë komente me paragjykime dhe batuta ironike.
Lajmi me titull „Gavranliev ka pozuar me partnerin e tij me një fund“ është një shembull onte, nusja goditi vjehrrin me automjetin e saj në oborrin e shtëpisë së familjes), ka shumë komente me paragjykime dhe batuta ironike.tjetër në një sërë shembujsh të gjuhës së urrejtjes në mesin e një numri të madh lexuesish që komentojnë, këtë herë, në bazë të orientimit seksual dhe identitetit gjinor. Dhe më besoni, nën të gjitha lajmet për temën "Gavranliev", si rregull, ka tre deri në pesë komente me këtë natyrë të gjuhës.
Këta janë vetëm dy nga shumë shembuj të tjerë. Por, padyshim, një nga temat më të nxehta për debat virtual në të cilin lind gjuha e urrejtjes në shoqërinë tonë, janë temat që kanë të bëjnë me politikën, nacionalizmin dhe bashkësitë etnike në vend.
Pasi portalet do të publikojnë lajme për një vendim dhe/ose ngjarje politike, pavarësisht nëse bëhet fjalë për politikën e brendshme apo ndërkombëtare, apo përcjellin qëndrimin e një personi publik, në skenë shfaqen qëndrimet dhe pikëpamjet e polarizuara. Disa mbrojnë njërin, të tjerët mbrojnë të tjerët, por argumentet nuk mund t'i gjesh askund!
Sulmet për gjoja përfitimin e mbrojtjes së një bindje të caktuar politike janë normale në rrjetet sociale. Këto sulme pasojnë me sharje, fyerje, kërcënime e deri me mallkim! Përdoren epitete nënçmuese për përkatësi etnike, partiake, fetare, seksuale, madje deri në një shkallë kur gjykohet edhe pamja personale, apo fizike.
Burimi: brookings.edu
Edhe intoleranca etnike dhe nacionalizmi nuk janë aspak më pak të përfaqësuar në komentet e lajmeve të publikuara nga portalet në gjuhën maqedonase dhe shqipe.
Patriotizëm dhe shovinizëm “në vepër”, respektivisht me replika në rrjetet sociale.
Komentet nuk mund të "fshihen"
Ndonëse një numër i madh i faqeve në Facebook të portaleve informative sqarojnë në përshkrim se nuk mbështesin gjuhën e urrejtjes dhe përpiqen të fshijnë me radhë komentet dhe komentet negative që nxisin gjuhën e urrejtjes, padyshim që nuk arrijnë të korrigjojnë gjithë këtë vrull të shprehurit që bie në sy në rrjetet sociale.
“Ideja jonë është që lexuesit të informohen, të mësojnë diçka të re, të japin një sugjerim që mund të arrijë tek autoritetet, të nxjerrin në pah disa argumente, të kundërshtojnë pikëpamjet e argumentuara dhe jo të kundërshtojnë njëri-tjetrin në baza personale“, shprehet një redaktor i një faqeje interneti.
Sipas tij, nëse duhet të fshijnë komentet nën postimet në rrjetet sociale që përmbajnë gjuhë të urrejtjes, duhet të punësojnë një person për këtë qëllim, por buxheti i mediave nuk mund ta përballojë edhe këtë barrë financiare. Ndoshta deri diku kjo do të binte ndesh edhe me të drejtën e qytetarëve për lirinë e shprehjes/fjalës.
Bëhet fjalë shpesh për të ashtuquajturat bote politike që paguhen për të komentuar pro dhe kundër qeverisë dhe opozitës dhe nuk i kushtojnë rëndësi gjuhës që përdorin, e gjithë kjo për një qëllim të vetëm - të jenë më mbresëlënës dhe më bindës në prezantimet e tyre.
Kërcënimet virtuale arrijnë në Ministrinë e Punëve të Brendshme
Ndonëse Ministria e Punëve të Brendshme merr gjithnjë e më shumë raportime për kërcënimet e bëra në rrjetet sociale përmes mesazheve, statuseve të publikuara apo komenteve, përshtypja e përgjithshme është se gjithçka zbret në përdhunim virtual që kalon pa u ndëshkuar.
Për disa nga rastet në të cilat gjuha e urrejtjes është kërcënim i drejtuar ndaj një personi publik, policia merr në pyetje dhe analizon për motivet e kërcënimeve, por merr në pyetje edhe personat e kërcënuar nga postimet virtuale.
A ka ndonjë justifikim për komente të tilla?
Profesionistët, sociologët dhe psikologët, gazetarët dhe analistët, në pjesën më të madhe nuk e justifikojnë përhapjen e një gjuhe të tillë urrejtjeje. Megjithatë, njohës të kësaj teme thonë se fajtore për nxitjen e saj janë edhe disa nga mediat. Së fundmi në emisionin “Vetëm e vërteta” në televizionin Kanal 5, teleshikuesit patën mundësi të ndjekin një debat në të cilin gjuha e urrejtjes nga njëri bashkëbisedues te tjetri nuk mjaftonte dhe u parandalua në kohë.
Njëri i ftuar e quajti tjetrin “bastard serb” dhe emisioni vazhdoi, për t’i thënë i njëjti i ftuar tjetrit “Je kurvë që shitet për pesë para” pak minuta më vonë.
Mbetet një pyetje e hapur se sa duan prezantuesit, gazetarët dhe redaktorët të “prejnë” gjuhën që padyshim e dinë se do t’u sjellë më shumë audiencë.
Arsyeja që njerëzve “u nxehet gjaku” në këto tema është se mediat i transmetojnë me tituj të bujshëm. Nëse titulli do të ishte etik, profesional, gazetaresk..., njerëzit mund të mos reagonin kaq dhunshëm dhe ashpër. Informacioni i transmetuar gjeneron dhe shpeshherë mbështet gjuhën e urrejtjes pikërisht me sensacionalizmin me të cilin luftojnë portalet për një lexueshmëri më të madhe, kurse emisionet për një shikueshmëri më të madhe.
Për shembull, titujt e mbishkrimeve „në Kërçovë si "Vdekje shiptarëve", tifozët e Shkëndisë: Kaur i vdekur, kaur i mirë" dhe "Shqipëria e Madhe", "Urrejtja e Demostenit ndaj maqedonasve kishte qenë e pafund", Si u bëra "shqiptar"? “Severxhani në kurbet në Krushevë”, janë terren pjellor për përçarje.
Sido që të jetë, mund të na duhet të biem dakord për një gjë. Nëse përjashtojmë gjuhën e urrejtjes në rrjetet sociale, ka edhe shumë të vërteta në komentet kur njerëzit, qytetarë “të zakonshëm” ndajnë përvojat, problemet, idetë, kritikat e tyre... edhe kur e bëjnë atë me një ton revoltues, në një fjalor popullor. Megjithatë, duhet pasur kujdes me fjalorin!
Një diskurs i tillë publik është një shembull i keq dhe një praktikë negative në shoqëri. Nëse një i ri do të shikonte fjalorin që qarkullon nën postimet në rrjetet sociale, nën lajmet e publikuara nga mediat e njohura online, a do të mendonte ndoshta se është normale, e pranueshme dhe e miratuar nga publiku i gjerë?
Shprehja ekstreme dhe e vazhdueshme e gjuhës së urrejtjes çon në tendenca të degraduara sociale. Fatkeqësisht, lufta kundër gjuhës së urrejtjes që po bëhet standard në rrjetet sociale është ende vetëm një luftë deklarative!
Ju lutemi lexoni rregullat para se të komentoni ose shkarkoni Vini re: Pikëpamjet dhe qëndrimet e shprehura në këtë artikull janë të autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e Institutit për Studime të Komunikimit ose donatorit.