Sipas Kombeve të Bashkuara, më shumë se shtatë milionë qytetarë janë larguar nga Venezuela në dhjetë vitet e fundit, mes një krize ekonomike dhe politike të shkaktuar nga rënia e çmimeve të naftës, e kombinuar me korrupsionin kronik dhe qeverisjen e dobët.
Viti global i zgjedhjeve ka përfunduar pak a shumë në hemisferën jugore, ndërsa atmosfera politike është veçanërisht e nxehtë në Venezuelë. Venezuela është një shembull i një shteti karburantesh (petroshtet), ku qeveria është shumë e varur nga të ardhurat nga karburantet fosile, ku fuqia është e përqendruar, ndërsa korrupsioni është i përhapur në përmasa gjigante.
Zyrtarisht, Republika Bolivariane e Venezuelës, është një vend në bregun verior të Amerikës së Jugut, i përbërë nga një tokë kontinentale dhe shumë ishuj dhe ishuj të vegjël në Detin Karaibe, që mbulojnë një sipërfaqe prej 916,445 km2, me një popullsi prej 29 milionë banorë ( në vitin 2022).
Historia e rezultateve zgjedhore në Venezuelë, e cila bëri xhiron e botës me shpejtësi marramendëse, nuk kaloi pa u vënë re edhe në vendin tonë, sidomos pas akuzave për ndikim në procesin zgjedhor përmes sulmeve hakerësh nga territori maqedonas.
Procesi elektoral në hije
Më 28 korrik, miliona venezuelianë votuan në zgjedhjet presidenciale. Gara vuri përballë Nicolás Maduro, trashëgimtari aktual i lëvizjes politike të Hugo Chavez që ka qeverisur vendin që nga viti 1999, kundër Edmundo González të Platformës Unitare. Gonzalez, një ish-ambasador dhe kandidat relativisht i panjohur, u mbështet nga bartësja e opozitës, Maria Corina Machado, e cila kishte ndalim që të kandidonte.
Vendimi për ndalimin e kandidaturës u mor nga Gjykata e Lartë e Venezuelës vitin e kaluar, disa orë pasi tre nga aleatët e Machado u arrestuan me akuza konspirative në mes të tensioneve në rritje midis qeverisë së presidentit Nicolas Maduro dhe opozitës politike.
Machado ishte kryesisht e panjohur për publikun deri të shtunën, më 3 gusht, kur ajo doli në rrugët e Karakasit me mijëra njerëz, duke valëvitur flamurin kombëtar dhe duke kënduar himnin kombëtar, në mbështetje të kandidatit të opozitës që ata besojnë se fitorja është vjedhur, së bashku me shansin e tyre për një të nesërme më të mirë dhe për të ndryshuar politikat ekonomike të qeverisë aktuale.
Protestat janë pritur me brutalitet policor, arrestime dhe përdorim të tepruar të forcës, ndërsa opozita ka raportuar se të paktën 20 persona janë vrarë.
Politika të dështuara nën maskën e socializmit
Kur u zgjodh për herë të parë në vitin 2013, Maduro vazhdoi politikat e nacionalizimit dhe kontrollit shtetëror të Partisë Socialiste dhe Chavez, duke marrë kontrollin e industrive të ndryshme, duke përfshirë naftën, minierat dhe telekomunikacionin.
Burimi: eldiario.es
Atëherë, si tani, presidenca e Maduros ishte kontestuar, me protesta të gjera dhe akuza për autoritarizëm. Qeveria e tij ishte akuzuar për minimin e institucioneve demokratike dhe të drejtave të njeriut.
Qeveria e Maduros është përballur me izolimin ndërkombëtar - shumë vende dhe organizata nuk e kanë njohur presidencën e tij, veçanërisht pasi zgjedhjet e diskutueshme në vitin 2018 u panë si një farsë dhe BE, SHBA dhe disa vende të tjera vendosën sanksione ndaj Venezuelës. Kjo vetëm sa e thelloi krizën tashmë serioze humanitare dhe miliona venezuelianë u larguan nga vendi në kërkim të kushteve më të mira të jetesës.
Sipas të dhënave të Kombeve të Bashkuara, më shumë se 7 milionë qytetarë janë larguar nga Venezuela në dhjetë vitet e fundit, mes një krize ekonomike dhe politike të shkaktuar nga rënia e çmimit të naftës - një eksport kryesor për Venezuelën - e kombinuar me korrupsionin kronik dhe keqmenaxhimin. Vendi është duke u përballur me hiperinflacion: norma vjetore e inflacionit arriti në 1,300,000% në vitin 2018 (2,295,981% në vitin 2019), dhe është bërë një sfidë për venezuelianët që të përballojnë edhe nevojat bazë
Në vend ka një zi buke dhe një krizë afatgjatë ushqimore, ndërsa borxhi publik është jashtëzakonisht i lartë. Në një përpjekje për të anashkaluar sanksionet ndërkombëtare, qeveria e Maduro prezantoi Petro një kriptovalutë e mbështetur nga shteti që përfundoi në mënyrë famëkeqe pas gjashtë vjetësh.
Kompania shtetërore e naftës ka luftuar për të ruajtur prodhimin minimal për eksport në vendet e tjera, si dhe konsumin e brendshëm. Por për ta bërë këtë, ajo sakrifikoi mirëmbajtjen bazë dhe u mbështet në pajisje gjithnjë e më inferiore që çuan në rritjen e pasojave mjedisore.
Zgjedhje të paligjshme dhe akuza të ligjshme
Përveç kushteve të dyshimta parazgjedhore, zgjedhjet nuk arritën të përmbushnin standardet ndërkombëtare dhe shkelën të drejtat themelore politike të venezuelianëve për të zgjedhur sipas bindjeve të tyre.
Opozita shpalli një fitore joformale, por Këshilli Kombëtar Zgjedhor, në të cilin Maduro siguroi një shumicë parazgjedhore, tha më herët se Maduro siguroi 51 për qind të votave, krahasuar me 44 për qind për Gonzalez. Madje, ky rezultat u shpall pasi ishin përpunuar 80% e rezultateve zgjedhore, pra Këshilli nuk i shpalli rezultatet e secilës prej 30 mijë kabinave të votimit në nivel kombëtar, duke premtuar se do ta bëjë këtë në “orët në vijim”, duke penguar kështu mundësinë e kontrollit të rezultateve.
Kjo u ndesh me dënime serioze nga bashkësia ndërkombëtare. Franca, Gjermania, Italia, Spanja, Holanda, Polonia dhe Portugalia po kërkojnë që qeveria e Venezuelës "të çlirojë shpejt të gjitha fletëvotimet" nga votimi i diskutueshëm. Shtetet e Bashkuara shprehën gjithashtu mbështetjen e tyre për opozitën. "Duke pasur parasysh provat dërrmuese, është e qartë për Shtetet e Bashkuara dhe, më e rëndësishmja, për popullin e Venezuelës se Edmundo Gonzalez Urrutia fitoi shumicën e votave në zgjedhjet presidenciale të 28 korrikut në Venezuelë," tha Sekretari i Shtetit i SHBA Anthony Blinken në një deklaratë.
Nën presionin e madh ndërkombëtar dhe të brendshëm, Maduro është zotuar të çlirojë të gjitha votat nga zgjedhjet e kontestuara. "Unë e hedh veten përpara drejtësisë," u tha Maduro gazetarëve jashtë selisë së Gjykatës së Lartë në Karakas, duke shtuar se ai ishte "gati për t'u thirrur, marrë në pyetje, hetuar".
Sidoqoftë, duket se nuk do të ketë asnjë zhvendosje. Gjykata e Lartë e Venezuelës së fundmi la në fuqi zgjedhjen e Maduros, një vendim që Maduro e quajti "historik".
Ndërkohë, ai ka urdhëruar që Krishtlindjet e këtij viti në Venezuelë të festohen më 1 tetor. Kritikët thonë se kjo lëvizje synon t'u “lyejë sytë” qytetarëve dhe t'i largojë ata nga polemikat lidhur me rizgjedhjen e tij
Në çdo rast, Maduro mbetet nën kontrollin e qeverisë, kurse qytetarët mund të presin vetëm një Krishtlindje të hershme.
