fbpx

Fytyra femërore e politikës evropiane

Daniela Antonovska

Politika

12.12.22

Прегледи

Është e qartë se nga e djathta në Evropën Perëndimore, gratë përdoren si qendër simbolike e kombit nga njëra anë, dhe nga ana tjetër, si dëshmi e përparimit. Emërimi i grave në pozicione të dukshme dhe të larta ndihmon gjithashtu në normalizimin e imazhit të ekstremit të djathtë.

Vitet e fundit po paraqesin një pikë kthese në përfaqësimin e grave në poste të larta në politikën evropiane. Ursula von der Leyen u zgjodh presidentja e parë femër e Komisionit Evropian në vitin 2019, ndërsa Roberta Mezzola u zgjodh presidente e Parlamentit Evropian në janar të vitit 2022. Ndërkohë, në vitin 2019, Christine Lagarde u bë Presidente e Bankës Qendrore Evropiane, ndërsa Giorgia Meloni kryeministre e Italisë.

Parimet e BE-së janë vendosur nga baballarët themelues të BE-së, por është e qartë se ,,tavani i qelqtë" është thyer dhe pozitat dhe institucionet kyçe evropiane janë në duart e grave.

E djathta – e përbashkët për të gjitha gratë në krye të politikës

E përbashkët për këto që u përmendën më sipër është se ata të gjithë vijnë në poste drejtuese pas përvojës së mëparshme, afatgjatë në politikën kombëtare në vendet e tyre. Por është thelbësore që partitë e tyre mëmë të jenë nga e djathta e moderuar, respektivisht nga familja e Partisë Popullore Evropiane. Nëse shkojmë një hap më poshtë nga niveli evropian, në nivel kombëtar, do të vërehet e njëjta tendencë e pozicionimit të grave nga e djathta në poste të larta drejtuese.

Meloni, e cila ideologjikisht i përket partive të ekstremit të djathtë, u bë kryeministre e Italisë. Marine Le Pen, për dhjetë vjet tashmë është në krye të një partie radikale të krahut të djathtë dhe është përpjekur tre herë të qëndrojë në krye të Francës.

Dominimi i grave nga e djathta në majet e politikës nuk është asgjë e re, më parë një gjë e tillë ishte fakt me qeverisjen 15-vjeçare të Angela Merkel. “Tavanin e qelqtë” për gratë në politikë sigurisht që e ka thyer Margaret Thatcher, kryetare e Partisë Konservatore dhe kryeministre e Mbretërisë së Bashkuar.

Siç edhe po vërehet, shtetet e origjinës së këtyre politikaneve janë të përqendruara në Evropën Perëndimore. Është e qartë se Evropa Perëndimore nuk është shumë prapa Evropës Lindore dhe Qendrore dhe po "mëson" prej tyre. Politika në Evropën Lindore dhe Qendrore ishte e pasur me gra si Beata Schidlo nga E Drejta dhe Drejtësia (Pravo i Pravda), ato pak lidere femra të së djathtës në pjesën lindore të Gjermanisë. Në Hungari, Christina Morvai ishte një ish-anëtare e PE-së e zgjedhur në listën e partisë së djathtë radikale Jobbik. Presidentja e sapozgjedhur e Hungarisë (2022) Katalin Novak vjen nga partia populiste e krahut të djathtë Fidesz. Në Ballkan, gjithashtu nga e djathta ishte edhe ish-presidentja kroate Kolinda Grabar Kitaroviç.

Për të korrur fitore, si aktorë racionalë, partitë e djathta janë kthyer në përafrimin e grave duke i vendisur dhe emëruara ato në poste të larta.

Andrea Dworkin në librin e saj “Right wing women” thekson se gratë pritet të jenë konservatore në aspektin social, politik, ekonomik dhe seksual. Sepse statukuoja, çfarëdo qoftë ajo, është më e sigurt se ndryshimi, cilido qoftë ndryshimi. Duke përdorur stereotipe, ato krijojnë një pozicion pushteti nga i cili mund të disiplinojnë si gratë ashtu dhe burrat.

Disa analiza tregojnë një tjetër emërues të përbashkët për disa prej tyre, dhe kjo është arsimimi. Shumica prej tyre kanë një arsim në të ashtuquajturat STEM dhe/ose shkencat natyrore, por edhe pozicione të mëparshme në resoret e mbrojtjes dhe financave. Prej vitesh, këto pozicione konsiderohen kryesisht resore "meshkujsh" dhe/ose të ashtuquajturat profesione "mashkullore" dhe sektorë "mashkullorë".

Për disa prej tyre është e zakonshme edhe mëmësia përmes një familjeje të madhe. Von der Leyen është nënë e shtatë fëmijëve, kurse Mezzola është nënë e katër fëmijëve. Duke promovuar rolin e nënës, nuk largohen nga korniza për rolin tradicional të gruas si nënë, por në të njëjtën kohë, kryqëzohen identitetet me të ashtuquajturat “profesione dhe sektorë të meshkujve”.

Burimi: nationalreview.com

Pse e djathta është bërë tërheqëse për gratë?

Analizat e mëparshme tregojnë se numri i grave në partitë me ideologji të djathtë është më i ulët se numri i grave në partitë me ideologji të majtë. Shembujt e Melonit, Le Penit, Szydlo-s tregojnë se jo vetëm nuk kontestohet pjesëmarrja, por nuk kontestohet as prania e grave nga e djathta në poste të larta drejtuese.

Çfarë u ofron e djathta vetë grave në parti dhe grave votuese potenciale që i bën ato tërheqëse? E djathta u ofron atyre një rend të caktuar social dhe biologjik, një strehë, një shtëpi dhe një vend në të, siguri dhe rregulla. E djathta u ofron grave në parti dhe grave votuese në Evropë përmbushjen e nevojave konkrete praktike gjinore. Këto janë të ardhura në familje, madje edhe nëse janë të ardhura në bazë të një fëmije të tretë ose të katërt, një rritje të përfitimeve të tjera familjare dhe privilegje për kujdesin ndaj fëmijëve.

Duke vepruar kështu, margjinalizohen nevojat strategjike gjinore të grave, të lidhura me të drejtat riprodhuese, të drejtën e pronës dhe trashëgimisë, të drejtën për pagë të barabartë, të drejtën për jo dhunë. Gratë në nivel evropian punojnë në punë me pagë më të ulët, janë më të ekspozuara ndaj fenomenit të feminizimit të varfërisë dhe hendeku i pagave është i lartë. E gjithë kjo, e shoqëruar me faktorë të tjerë si frika nga dhuna nga të ardhurit, kontribuon në animin drejt së djathtës.

Në të njëjtën kohë, e djathta ofron “privilegje” për mëmësinë, nëse pranohet roli tradicional gjinor si nënë dhe amvise. Politika e mëmësisë në disa pjesë të Evropës luan një rol të madh në tërheqjen e grave të reja, por edhe në forcimin e pozitës së grave udhëheqëse në mesin e elektoratit të grave.

Nga ana tjetër, emërimi dhe dominimi i grave në poste drejtuese është gjithashtu një mënyrë për të tërhequr votueset e reja dhe votueset që votojnë për herë të parë. Posterët e fushatës zgjedhore përdoren për të tërhequr votues të rinj sepse vizualizimi ndikon në zgjedhje nga ana e trupit votues. Partia për Liri në Holandë përdori gratë si dekor në posterat e saj zgjedhore, duke dashur të tregojë në atë mënyrë se gratë e reja janë ato që duhet të sjellin risi dhe ndryshime në politikë.

Është e qartë se nga e djathta në Evropën Perëndimore, gratë përdoren si qendër simbolike e kombit nga njëra anë, dhe nga ana tjetër, si dëshmi e përparimit. Vendosja e grave në pozicione të dukshme dhe të larta ndihmon gjithashtu në normalizimin e imazhit të ekstremit të djathtë.

A promovojnë barazinë gjinore gratë në pozita të larta nga e djathta?

Nëse kthehemi vite pas në kohën e Margaret Thatcher, ajo përmes neoliberalizmit që promovoi privatizimin, shkurtimin e shpenzimeve publike për shërbimet sociale - nuk ishte e preferuara për feministet. Në këtë kontribuoi edhe theksimi i rolit tradicional të grave. Fuqia e saj u interpretua si një pushtet personal pa mbrojtje të veçantë për gratë.

Narrativa në një Evropë të mbizotëruar nga femrat në nivel kombëtar ka për qëllim ruajtjen e çështjeve tradicionale familjare, masat për të rritur shkallën e lindjeve dhe ndalimin e abortit. Ajo që këto lidere femra po promovojnë është kthimi në rolet tradicionale gjinore, megjithëse disa prej tyre janë larg nocionit të një figure tradicionale femërore për të cilën ato përkushtohen.

Disa prej tyre e refuzojnë termin feminizëm por pranojnë të drejtat e grave si pjesë e agjendës së politikave sociale ose si kundërpeshë ndaj "rrezikut" që vjen nga migrantët.Kjo lidhet kryesisht me rrezikun e llojeve të ndryshme të dhunës ndaj grave që narrativa e së djathtës është se ajo vjen kryesisht nga emigrantët.

Në të njëjtën kohë, ata po ndërtojnë një "feminizëm" të ri të bazuar në traditë, i njohur si feminizmi i Papa Gjon Palit II dhe duke e inkuadruar feminizmin në një kornizë tradicionale.

Me ardhjen e posteve të larta në strukturat e BE-së, Von der Leyen dhe Roberta Mezzola shfaqin një devijim nga rrëfimi origjinal. Ata u përshtatën shpejt me kërkesat e BE-së të parashikuara në dokumentet strategjike: barazia gjinore në të gjitha sferat, duke përfshirë respektimin e të drejtave seksuale dhe riprodhuese të cilat gjithmonë kanë qenë të kontestuara.

Mezzola, e njohur për pikëpamjet e saj kundër abortit që nga marrja e postit, ka ndryshuar qëndrim, duke theksuar se do të mbrojë pikëpamjet e PE-së për abortin e sigurt si një e drejtë njerëzore. Von der Leyen vendosi barazinë gjinore lart në axhendën e saj dhe formoi një përbërje pothuajse të ekuilibruar të KE-së.

Nga ndryshimet e fundit në politikën e lartë në Evropë, mund të konstatohet se në krye dominojnë gratë nga e djathta. Por që pavarësisht qëndrimeve të palëve për çështje të caktuara, ka ende gra nga e djathta që përvetësojnë diskursin e barazisë gjinore dhe kanë një lloj axhende feministe.

 

Ju lutemi lexoni rregullat para se të komentoni ose shkarkoni Vini re: Pikëpamjet dhe qëndrimet e shprehura në këtë artikull janë të autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e Institutit për Studime të Komunikimit ose donatorit.

Daniela Antonovska

Daniela Antonovska ka magjistruar në studime gjinore me 20 vjet përvojë pune në organizata joqeveritare vendore dhe ndërkombëtare. Ajo ishte anëtare e Bordit të Lobit të Grave Evropiane për tre mandate radhazi. Ajo është alumne e Studimeve Gjinore dhe Feministe në Institutin Euro-Ballkan, studente e Shkollës së Politikave Publike "Nënë Tereza" dhe e Shkollës së Grave, Paqes dhe Sigurisë të Agjencisë Italiane për Ndërtimin e Paqes. Është autore e dy librave, e një numri të madh hulumtimesh, analizash, tekstesh dhe rubrikash në gjuhën maqedonase dhe angleze.