Nëse do të sublimonim përshtypjet e plejadës së forcave paszgjedhore, ndoshta mund të konkludojmë se do të kemi një ripërsëritje të koalicionit që udhëhoqi Bashkimin në periudhën 2019-2024, por këtë herë me shumë më tepër sfida, lodhje, dhimbje koke dhe lëshime ndaj njëri-tjetrit pasi forcat që orbitojnë të djathtën dhe ekstremin e djathtë po bëhen më dominuese dhe më simpatike ndaj një numri të madh evropianësh.
Vetëm dy javë më parë u mbajtën zgjedhjet e shumëpritura europiane, ku qindra milionë qytetarë të Bashkimit Europian deklaruan se në cilin drejtim duhet të lëvizë kontinenti në 5 vitet e ardhshme. Siç pritej, Partia Popullore Evropiane (ENP) fitoi numrin më të madh të eurodeputetëve, me disa vende më shumë se numri që kishte në përbërjen e fundit parlamentare, pra 189, krahasuar me 176 që kishte deri më tani.
Partia e dytë, si zakonisht, ishte partia e Socialistëve dhe Demokratëve Evropianë, e cila humbi tre deputetë në krahasim me përbërjen e fundit parlamentare, por arriti të ruajë me vendosmëri vendin e dytë.
Ndryshimet më të mëdha u bënë në bllokun e liberalëve dhe të gjelbërve, të cilët kanë një rënie mjaft të madhe të mbështetjes, ndërsa nga ana tjetër partitë e së djathtës radikale fituan shumë më shumë vota në krahasim me atë që kishin vetëm pesë vjet më parë, që ndikuan menjëherë pas shpalljes së rezultateve fillestare, kryeministri belg, liberali De Croix, të japë dorëheqjen, si dhe presidenti francez Macron të shpërndajë asamblenë dhe të bëjë thirrje për zgjedhje të jashtëzakonshme.
Koalicioni i të Gjelbërve humbi gjithsej 20 mandate, kurse ai i Liberalëve 21 mandate krahasuar me përbërjen e fundit parlamentare, ndërsa koalicioni i ekstremit të djathtë fitoi mbi 35 mandate më shumë krahasuar me mandatin 2019-2024.
Në çdo rast, është praktikisht e sigurt që struktura qeverisëse e Komisionit të ardhshëm Europian do të përbëhet nga të njëjtat parti që e kanë përbërë deri tani, pra PPE, Socialistët dhe Liberalët, sepse shifrat e lejojnë këtë.
Këto parti të qendrës së majtë dhe të qendrës së djathtë ndajnë një angazhim për të margjinalizuar partitë e majta dhe të djathta ekstreme si komunistët dhe e djathta ekstreme, të cilat ata i shohin si anti-evropiane dhe retrograde.
Ajo që mbetet si dilemë është nëse Ursula von der Leyen do të mbetet në krye të Komisionit Evropian apo do t'i ndodhë pikërisht ajo që i bëri Manfred Weberit në 2019, pra kur ai fitoi zgjedhjet si spitzen-kandidat i ENP-së. por më pas Ursula von der Leyen u emërua në krye të Komisionit, pas negociatave të gjata dhe të dhimbshme në prapaskenë.
A do të ndikojë Roma zyrtare në prapavijë?
Spekulohet gjerësisht se Ursula von der Leyen jo vetëm po kërkon mbështetje për një mandat të dytë në krye të Komisionit nga partnerët tradicionalë, por po shkon pak më gjerë, pra në të ashtuquajturin kamp “armik” i ekstremit të djathtë, konkretisht me kryeministrin italian Giorgia Meloni.
Kohët e fundit është raportuar se Ursula von der Leyen është përpjekur të "fshijë nën qilim" një raport zyrtar të Bashkimit Evropian që kritikon Italinë për tërheqjen e planit të saj të lirisë së medias, pikërisht sepse ajo pretendohet se po kërkon mbështetje nga Roma për një mandat të dytë si presidente e Komisionit Evropian. Veçanërisht, hetimi i Komisionit nxjerr në pah presionin mbi median e lirë në Itali pasi kryeministrja Giorgia Meloni merr detyrën në vitin 2022. Edhe pse fillimisht raporti ishte paraparë të publikohej gjatë kësaj periudhe, ai me gjasë do të shtyhet për këtë vjeshtë dhe do të publikohet vetëm pasi të emërohet kryetari i ri i Komisionit.
Paralajmërimet nga disa gazetarë janë bërë më të shpeshta se në dy vitet e fundit që kur Meloni ka qeverisur Italinë, ndërhyrjet në media dhe proceset gjyqësore që synojnë gazetarët janë bërë më të shpeshta. Gazetarët në transmetuesin shtetëror të Italisë RAI kohët e fundit dolën në grevë për të protestuar ndaj asaj që ata thonë se është një përpjekje për të "kthyer televizionin RAI në një zëdhënës të qeverisë". Komisioni Evropian tashmë e kritikoi Italinë vitin e kaluar në raportin e tij për sundimin e ligjit, veçanërisht për mënyrën sesi ligji i saj për shpifjen po përdoret gjithnjë e më shumë për të përndjekur gazetarët.
Por pavarësisht nga këto çështje të ndezura, me sa duket ka një vullnet për të lënë mënjanë disa nga këto tema dhe për të shtyrë raportin për shtetin e së drejtës, me kërkesë të zyrës së Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, me qëllim. që ajo të ketë hapësirë më të gjerë për manovrim rreth negociatave për përbërjen e Komisionit të ardhshëm Evropian.
Burimi: securingdemocracy.gmfus.org
Ky lloj flirtimi nga von der Leyen mund ta vendosë atë në një pozicion shumë të palakmueshëm, duke pasur parasysh se partnerët ekzistues të koalicionit të ENP-së, pra socialistët dhe liberalët, janë 100% kundër çdo bashkëpunimi me Melonin dhe theksojnë se nëse ka ndonjë të bashkëpunimit me të, von der Leyen mund të humbasë mbështetjen e tyre për pozicionin kryesor të Komisionit Evropian, duke e bërë situatën e presidentit një lloj thike me dy tehe.
Meloni në rritje
Nga ana tjetër, mbetet për t'u parë se cila është perspektiva e Melonit dhe çfarë pret nga kjo marrëveshje e mundshme në prapaskenë. Ajo që duket e sigurt është se në këto negociata Meloni pret të marrë një pozicion vërtet të lartë brenda vetë Komisionit dhe të ketë personin e tij në një nga departamentet kyçe të të njëjtit. Si opsionet më të mundshme përmenden pozitat që kanë të bëjnë me financat dhe tregtinë, mbrojtjen, si dhe posti i zëvendëspresidentit të Komisionit.
Ishte e pashmangshme që pozicionet kryesore brenda BE-së të ktheheshin në pazare dhe në një luftë se kush do të merrte pjesën më të madhe të tortës në matematikën paszgjedhore.
Meloni sheh një mundësi të shkëlqyer për një përballje me grupin e socialistëve dhe liberalëve, ku përfshihet presidenti Macron, duke pasur parasysh se politika e saj është në rritje, kurse e tyre është në rënie të tmerrshme, ndaj ajo po përpiqet të nxjerrë një pozicion më të favorshëm për interesat italiane në Komisionin Evropian në kurriz të francezëve (Makronit).
Marrëveshje e vjetër-re?
Tani për tani, von der Leyen ka mbështetjen e grupit të saj, ENP, dhe ka shumë të ngjarë të marrë mbështetjen e kancelarit gjerman Olaf Scholz (Grupi i Socialistëve dhe Demokratëve), duke i lënë asaj edhe një pjesë të enigmës për ta përfunduar, të gjejë partnerin e tretë me votat e të cilit ajo do të rizgjedhet zyrtarisht Presidente e Komisionit Evropian.
Nga informacionet që vijnë nga ekspertët francezë të politikës evropiane, mund të konkludohet se Macron ka të ngjarë të japë mbështetjen e tij për një mandat të dytë për Ursula von der Leyen, por kjo nuk do të jetë një mbështetje bosh, duke marrë parasysh faktin se Macron humbi në mënyrë katastrofike në zgjedhjet evropiane dhe fitoi vetëm gjysmën e votave në raport me të djathtën radikale të udhëhequr nga Le Pen, ndaj do të kërkojë mënyra për të rigjallëruar veten dhe për t'u rikthyer në trajektoren e fitores duke marrë një nga funksionet kyçe brenda Komisionit Evropian.
Nëse do të sublimonim përshtypjet e plejadës së forcave paszgjedhore, ndoshta mund të konkludojmë se do të kemi një ripërsëritje të koalicionit që udhëhoqi Bashkimin në periudhën 2019-2024, por këtë herë me shumë më tepër sfida, lodhje, dhimbje koke dhe lëshime ndaj njëri-tjetrit pasi forcat që orbitojnë të djathtën dhe ekstremin e djathtë po bëhen më dominuese dhe më simpatike ndaj një numri të madh evropianësh.
E ardhmja e (pa)parashikueshme?
Komisioni i ardhshëm Evropian do të duhet të përballet me sfida të mëdha, siç janë pasojat financiare të pushtimit rus të Ukrainës, rivendosja e unitetit brenda radhëve të BE-së, reduktimi i mundshëm i fondeve për Marrëveshjen e Gjelbër dhe nevoja për të rialokuar fonde në vende të tjera, zgjerimi i ngecur, migrimi, rritja e kapaciteteve evropiane të mbrojtjes dhe forcimi i bashkëpunimit transatlantik, në radhë të parë në marrëdhëniet BE-NATO, BE-SHBA, si dhe shumë sfida të tjera të natyrës ekonomike dhe të sigurisë.
Plogështia dhe mënyra e ngadaltë e përballjes së problemeve nga lidershipi europian ka shkaktuar rënie të mbështetjes në spektrin e majtë dhe rritje të ekstremit të djathtë, pikërisht sepse e djathta radikale njihet për masa radikale dhe të shpejta, pa u menduar shumë, pa shpenzuar kohë dhe diskutimet. Platforma e tyre bazohet vetëm në disa pika, dhe vetëm një mbizotëron, migrimi i paligjshëm dhe siguria e brishtë e Evropës - një temë në të cilën Le Pen, Meloni, e djathta radikale austriake, AfD e Gjermanisë dhe forca të tjera më radikale kanë arritur rezultate të mëdha në vendet e tyre dhe shkaktoi panik te forcat më të moderuara.
Komisioni i ardhshëm Evropian do të ketë për detyrë të korrigjojë gabimet e së kaluarës, të sjellë zgjidhje të shpejta dhe efikase dhe të përmirësojë imazhin mes qytetarëve evropianë, nëse nuk dëshiron që e djathta ekstreme të bëhet një faktor vendimtar në përbërjen e shumicës në parlament në zgjedhjet e ardhshme evropiane, pra, numri i eurodeputetëve të krahut të djathtë do të bëhej aq i madh sa do ta bënte të pamundur formimin e një koalicioni trepalësh si më parë (ENP, Socialistët dhe Liberalët), dhe prej andej grupi i ENP-së të detyrohet të kërkojë partnerin e saj kah e djathta, se sa kah e majta.
