Qytetarët e tigrit ekonomik deri në fund të vitit do të ngrohen më shtrenjtë, do të vozisin më shtrenjtë, do të paguajnë më shtrenjtë energjinë elektrike, alkoolin, mallrat e konsumit. Për ngushëllim të tyre mbeten 36 produktet “madhështore” të Vuçiqit me çmime të reduktuara.
Pas goditjes tradicionale të shtatorit mbi xhepat e qytetarëve që kanë në familje nxënës në shkollë, pajimi i të cilëve shkakton sërish tronditje në buxhetet e familjeve, më 1 tetor pasoi një valë e re rritjesh të çmimeve.
Falë vendimit të mëparshëm të Qeverisë së Serbisë, hynë në fuqi ndryshimet në Ligjin për akciza, të cilat rezultojnë me tetë për qind rritje të akcizës për derivatet e naftës, produktet e duhanit dhe pijet alkoolike, si dhe kafenë dhe lëngun për mbushjen e cigareve elektronike.
Ndryshimi i rregullt i çmimit të derivateve të premteve, kësaj radhe ka rënë më 29 shtator, dhe sipas pronarit të pompës Nebojsha Atanackoviq, pompuesit nuk kanë mundur të konfirmojnë me siguri nëse në atë rritje çmimi ka pasur një pjesë të akcizës së shtuar tashmë është përfshirë në çmimin e naftës ose bëhet fjalë për një rritje të çmimit të naftës bruto (të papërpunuar). Sido që të jetë, vetëm nafta është shtrenjtuar në Serbi që nga 29 shtatori për tre dinarë - 214 dinarë (1,82 euro), dhe benzina ka shënuar rënie minimale të çmimit nga 192 në 191 dinarë (1,62 euro).
Presidenti i Republikës, Aleksandar Vuçiq, tashmë më 3 tetor “i kërkoi” Qeverisë së Serbisë që të kontrollojë çmimin e naftës, sepse çmimi po “shkon në qiell”. Problemi më i madh, thotë ai, është dizel sepse përdoret nga “autobusët dhe ushtria”. Çmimet e karburanteve mbetën të pandryshuara të premten e ardhshme, më 6 tetor.
Statistika kundrejt realitetit
Vuçiqit dhe anëtarëve të qeverisë u pëlqejnë të flasin për Serbinë si lider në Ballkan, të ashtuquajturin tigër ekonomik. Enti i Statistikave të Republikës (RZS) në fillim të muajit shtator prezantoi të dhënat që tregojnë se çmimet e produkteve dhe shërbimeve të konsumit personal në gusht të vitit 2023, krahasuar me korrikun, shënuan rritje mesatare prej 0.4 për qind.
Krahasuar me gushtin e një viti më parë janë rritur me 11,5 për qind, ndërsa në krahasim me dhjetorin e vitit 2022 janë rritur mesatarisht me 6,4 për qind. Sipas vlerësimeve të Bankës Popullore të Serbisë, inflacioni në fund të vitit duhet të jetë tetë për qind. Danica Popoviç, profesoreshë në Fakultetin Ekonomik në Universitetin e Beogradit, kohët e fundit paralajmëroi se sipas parashikimeve të Institutit të Vjenës për Ekonominë Ndërkombëtare, Serbia do ta mbyllë fundin e vitit me një rekord famëkeq - inflacionin më të lartë prej rreth 12 për qind (në rajon është rreth 9 për qind), si dhe gjysma e rritjes së mesatares në Ballkanin Perëndimor - ne kemi rreth 1 për qind, ndërsa pjesa tjetër rreth 2 për qind
Sipas saj, e vërteta për inflacionin në Serbi është e thjeshtë: vendit i lejohet të rrisë sasinë e parave aq sa ka rritjen e saj ekonomike, thjesht gjithçka më shumë krijon inflacion, të cilit i shtohet edhe inflacioni i importit.
“Edhe nëse inflacioni i importuar bie në zero, nuk ka rrugëdalje nëse rritni pensionet, pagat, u paguani dhurata të rinjve, të moshuarve apo kujtdo që presidentit Vuçiç i kujtohet atë ditë - kurse rritja ekonomike mbetet e ulët, siç është aktualisht”, thekson Popoviç.
Këshilli Fiskal paralajmëron për shpenzime pa kriter
Këshilli Fiskal i Serbisë vazhdimisht paralajmëron për të njëjtën gjë, paralajmërimi i fundit ka ardhur gjatë prezantimit të raportit të punës për vitin 2022 në shtator të Komisionit Parlamentar për Financat, Buxhetin e Republikës dhe Kontrollin e Shpenzimit të Fondeve Publike. Me atë rast, kryetari i Këshillit Fiskal, Pavle Petroviq, ka kritikuar masat dhe grantet pa kriter të akorduara nga buxheti.
Siç tha ai, ekziston frika se inflacioni do të jetë tetë për qind deri në fund të vitit pas dhënies së granteve të reja buxhetore, para së gjithash ndihma e njëhershme prej 10.000 dinarë për fëmijët deri në 16 vjeç, për të cilën sipas ministrit të financave Sinisha Mali, kishin aplikuar rreth 1,101,000 fëmijë.
Një pagesë e njëhershme prej 20,000 dinarësh për pensionistët është planifikuar për periudhën nga 25 nëntori deri më 5 dhjetor, rastësisht para zgjedhjeve të shpallura të jashtëzakonshme më 17 dhjetor. Kjo lloj ndihme u krijua disa vite më parë dhe paguhej në cikle kohore të pabarabarta, zakonisht përpara zgjedhjeve apo festave të fundvitit.
“Këto masa jo të synuara vetëm në këtë vit, kur mblidhet gjithçka, që nga bujqësia dhe pensionet, pagesat për të rinjtë, përfitimet e njëhershme për pensionistët përbëjnë 0.7 për qind të PBB-së, akcizat që rriten për të paguar këto shpenzime dhe e gjithë kjo do të ndikojë në inflacion dhe do të veprojë në një drejtim të keq”, paralajmëroi Petroviq, përcjellë nga televizioni N1.
Qytetarët më të moshuar, 1.6 milionë prej tyre, kanë marrë një rritje të jashtëzakonshme prej 5.5 për qind, kurse nga 1 tetori edhe një të re prej 14.6 për qind që do të hyjë në fuqi nga 1 janari 2024.
Burimi: frontal.rs
Nga data 1 tetor u bënë të vlefshme kartat e pensionistëve që ofrojnë zbritje në mbi 650 biznese, përfshirë edhe pikat e karburantit. Kartat e pensionit lëshohen nga Fondi i PIO-së.
Performanca tregtare e Vuçiqit
Se cili është standardi i vërtetë i qytetarëve, e vërtetoi pa dashje edhe vetë Vuçiq, kur në një paraqitje të pazakontë nga Presidenca e Republikës së Serbisë, në një adresim direkt televiziv, në fillim të shtatorit kur nisi fushatën shtetërore “Çmim më të mirë”. Bëhet fjalë për uljen e çmimit të një numri të caktuar artikujsh - nga sallamet, te kafeja, makaronat, shampo për bebe dhe të rritur, deri te patatet dhe kosi.
Më 13 shtator media vizitoi dyqanet dhe zinxhirët e shitjes me pakicë për të kontrolluar nëse 20 produktet e shpallura ishin bërë vërtet më të lira. Në të njëjtën ditë, meqenëse në rrjetet sociale u shfaqën shumë meme për njoftimin e tij, dhe sallama ishte kryefjala për ditë të tëra, Vuçiç pozoi para kamerave me ministrat Sinisha Mali dhe Tomislav Momiroviç në Presidencë, duke treguar se si të hahet një sanduiç me sallame. Në fund, pamjet ishin të tilla, saqë nuk ishte e qartë nëse Vuçiq e hëngri sanduiçin e tij me sallame. Kjo shkaktoi një breshëri të re pakënaqësie dhe talljesh, madje u paraqit edhe loja „Ha sallami“.
Më pas presidenti i Serbisë ishte i ftuar në TV Pink për të futur në shportën e supermarketeve produkte shtesë që do të jenë më të lira, gjithsej 36 prej tyre.
Më pas, punëtorët e arsimit e përfunduan protestën para ndërtesës së Qeverisë duke varur gjysmën e sallamit në derën e përparme. Unë mendoj për të treguar se ata nuk kanë mjaftueshëm as për të gjithë mineralin e lirë.
Konflikti i armatosur në Banjska e përkeqësoi ndjeshëm situatën në Serbi, kështu që historia e sallamit, e cila nga një ide ekonomike parazgjedhore u kthye në një fiasko të plotë, thjesht u shua.
Po në lidhje me pagat?
Vuçiq, i ftuar në “Hit-Tweet”-in e lartpërmendur, po ashtu ka bërë të ditur se paga mesatare në Serbi në dhjetor të këtij viti do të jetë 840 euro, ndërsa vitin e ardhshëm në të njëjtin muaj do të jetë 960 euro.
Instituti Republikan i Statistikave menjëherë njoftoi se në muajin korrik paga mesatare pa taksa dhe kontribute (neto) është 83.781 dinarë (rreth 715 euro), kurse shuma e saj bruto është 115.664 dinarë (987 euro). Fitimet neto mesatare për korrikun e vitit 2023 arritën në 64,734 dinarë (552 euro), që do të thotë se gjysma e të punësuarve kanë fituar të ardhura deri në këtë shumë të specifikuar, shton Instituti Republikan i Statistikave.
Në të njëjtin muaj, korrik 2023, në rajon u regjistruan pagat mesatare (neto) si më poshtë:
- Maqedonia e Veriut – 36.286 denarë (590 euro)
- Bosnja dhe Hercegovina – 1.262 KM (645 euro)
- Mali i Zi – 797 euro
- Kroacia – 1.141 euro
Pa çmimin “vëllazëror” të energjenseve
Pavarësisht faktit se Rusia është pronare e industrisë serbe të naftës dhe se Serbia është e vetmja në Evropë që nuk ka vendosur sanksione ndaj saj, karburantet dhe gazi nuk janë më të lira në krahasim me vendet e rajonit. Rritje të gazit për 1 nëntor ka paralajmëruar edhe drejtori i “Srbijagas” Dushan Bajatoviq, duke i ngushëlluar konsumatorët se „rritja e çmimit nuk do të kalojë 10 për qind“.
Ngrohtoret më pas kërkuan çmime më të larta të ngrohjes prej pesë deri në 30 për qind. Drejtori i Shoqatës së Ngrohtoreve të Serbisë, Dejan Stojanoviq, tha për RTS se jo të gjitha termocentralet do të kërkojnë rritje të çmimit të ngrohjes dhe se në 22 njësitë lokale çmimi është rritur, para së gjithash për shkak të rritjes së çmimeve të blerjes së gazit dhe mazutit.
Jo shumë kohë më pas, një dush i ri i ftohtë: çmimet e energjisë elektrike do të rriten me 9.28 për qind duke filluar nga 1 nëntori.
Bukë të lirë shtetërore deri në fund të vitit
Në një det gjërash të këqija, më 5 tetor, më të varfërit morën informacion nga Shoqata e Bukëpjekësve Serbë se buka “Sava” me siguri nuk do të rritet deri në fund të vitit. Buka “Sava” është lloji bazë më i lirë i bukës, një bukë me peshë 500 gram. Kryetari i Shoqatës së Bukëpjekësve të Serbisë, Zoran Pralica, ka konfirmuar për Beta se furrtarët kanë 45 lloje të shpenzimeve dhe ndër to përmend rritjen e pagave për punëtorët – shitësit në vend të 35-40 mijë dinarëve të fundit, tani marrin 70 mijë dinarë (598 euro), kurse furrtarët (bukëpjekësit) nga 120.000 deri në 180.000 së bashku me punën e natës (nga 1.024 në 1.536 euro).
Me pak fjalë, qytetarët e tigrit ekonomik deri në fund të vitit do të ngrohen më shtrenjtë, do të vozisin më shtrenjtë, do të paguajnë më shtrenjtë energjinë elektrike, alkoolin, mallrat e konsumit. Për ngushëllim të tyre mbeten 36 produktet “madhështore” të Vuçiqit me çmime të reduktuara.
Teksti është pjesë e iniciative “Histori nga rajoni” që zbatohet nga Res Publica dhe Instituti për Studime të Komunikimit nga Maqedonia, në bashkëpunim me partnerët nga Mali i Zi (PCNEN), Kosova (Sbunker), Serbia (Autonomija), Shqipëria (Exit), dhe Bosnja dhe Hercegovina (Analiziraj.ba), në kuadër të projektit "Përdorimi i gazetarisë së bazuar në fakte për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të luftuar dezinformimin në hapësirën mediatike në Maqedoninë e Veriut" me mbështetjen e Ambasadës Britanike në Shkup.
Ju lutemi lexoni rregullat para se të komentoni ose shkarkoni Vini re: Pikëpamjet dhe qëndrimet e shprehura në këtë artikull janë të autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e Institutit për Studime të Komunikimit ose donatorit.
