TikTok mund të kishte qenë një forcë pozitive për ndryshim në industrinë e teknologjisë amerikane. Në vend të kësaj, ata miratuan një qëndrim agresiv, punësuan lobistë të shtrenjtë dhe madje mobilizuan përdoruesit e tyre amerikanë për të thirrur përfaqësuesit e tyre në Kongres.
Shqetësimet se qeveria kineze mund të fitojë akses në të dhënat e përdoruesve përmes aplikacionit për video të shkurtra TikTok, i cili është në pronësi të kompanisë kineze ByteDance, e kanë shtyrë qeverinë amerikane të miratojë legjislacionin për të ndaluar këtë platformë, përveç nëse ajo nuk i shitet një blerësi paraprakisht të miratuar nga qeveria amerikane.
Pasi Presidenti Biden nënshkroi legjislacionin që i jepte ByteDance një vit për të hequr dorë nga TikTok, kompania më pas paditi qeverinë federale, në një çështje që ka të ngjarë se do të përfundojë në Gjykatën e Lartë. TikTok tani është një nga tregimet më të mëdha në biznes dhe gjeopolitikë.
Pasiguria dhe rreziku i mundshëm për sigurinë kombëtare
Sipas një projektligji të miratuar nga Kongresi në muajin prill, ByteDance duhet të ndahet nga TikTok deri në janar të vitit 2025 ose të përballet me një ndalim në tërë territorin e vendit. Kjo lëvizje erdhi pasi zyrtarët amerikanë paralajmëruan se platforma popullore paraqiste rrezik për sigurinë kombëtare të SHBA, pjesërisht sepse ByteDance mund të detyrohej sipas ligjit kinez të ndajë me Pekinin informacionin apo të dhënat personale të 170 milionë amerikanëve që përdorin këtë aplikacion.
Departamenti Amerikan i Drejtësisë pretendoi gjithashtu se punonjësit e ByteDance dhe TikTok në Kinë mund të mbledhin informacione të shumta për përdoruesit bazuar në përmbajtje, duke përfshirë opinionet mbi fenë, abortin ose kontrollin e armëve.
Përveç kësaj, ByteDance mund të identifikojë përdoruesit përmes identifikuesve të tyre unikë të pajisjes, adresave IP dhe informacioneve të tjera identifikuese. Në maj, TikTok dhe ByteDance paditën qeverinë amerikane për të bllokuar projektligjin, duke pretenduar se ishte antikushtetues dhe shkelte Amandamentin e Parë, i cili mbron lirinë e fjalës. TikTok ka mohuar se qeveria kineze ka ndonjë kontroll mbi aplikacionin ose se ajo i ka dorëzuar ndonjë të dhënë Pekinit. Në dosjet e tij, Departamenti i Drejtësisë mbrojti kushtetutshmërinë e ligjit, duke argumentuar se ligji nuk ka prekur asnjë çështje të Amendamentit të Parë, sepse ai fokusohej vetëm në kërcënimet ndaj sigurisë kombëtare.
Ligjvënësit në SHBA po shprehin gjithnjë e më shumë shqetësimin se TikTok dhe ByteDance mund të dorëzojnë të dhënat e përdoruesve qeverisë kineze, si për shembull, informacionet e vendndodhjes. Ata bëjnë me dije për ligje që lejojnë qeverinë kineze të kërkojë fshehurazi të dhëna nga kompanitë dhe qytetarët kinezë për operacione të mbledhjes së informacioneve të inteligjencës.
Zyrtarët amerikanë janë të shqetësuar se Kina mund të përdorë rekomandimet e përmbajtjes së TikTok, në formën e faqes së saj "Për ju", për të nxitur përhapjen e dezinformatave, diçka që mund të përshkallëzohet në SHBA, sidomos gjatë zgjedhjeve presidenciale. TikTok ka kohë që i ka mohuar këto akuza dhe është përpjekur të distancohet nga ByteDance.
Evropa dhe vendet në mbarë botën
Çfarë do të thotë kjo për Evropën? Bashkimi Evropian ka rregulla strikte për mbrojtjen e të dhënave, siç është Rregullorja e Përgjithshme e Mbrojtjes së të Dhënave (GDPR), e cila synon të mbrojë të dhënat e përdoruesit dhe privatësinë e tyre.
Burimi: pixabay.com
A e ka ndaluar ndonjë vend tjetër TikTok-un? Po, India e bëri në vitin 2020, duke humbur ByteDance një nga tregjet e saj më të mëdha. Qeveria indiane ka ndaluar qindra aplikacione në pronësi kineze, duke pretenduar se ato transferojnë fshehurazi të dhënat e përdoruesve në serverë të huaj.
Argumentet në Uashington kanë nxitur një rishikim më të gjerë midis pesë ekonomive të tjera më të mëdha në lidhje me praninë e transferimeve të të dhënave të përdoruesve. Vende dhe organe të tjera qeveritare – përfshirë Britaninë dhe parlamentin e saj, Australinë, Kanadanë, ekzekutivin e Bashkimit Evropian, Australinë, Kanadanë, ekzekutivin e Bashkimit Evropian dhe Parlamentin e Zelandës së Re - e kanë ndaluar aplikacionin në zyrat zyrtare. Ministri i Çështjeve Digjitale të Tajvanit kohët e fundit e shpalli TikTok-un një produkt të rrezikshëm që përbën një kërcënim për sigurinë kombëtare.
Implikimet për Shtetet e Bashkuara
Si do të funksiononte një ndalim në SHBA? Mekanika e ndalimit ka për qëllim dyqanet e aplikacioneve si ato të drejtuara nga Apple dhe Google: nëse ata shpërndajnë ose përditësojnë TikTok-un, qeveria federale mund t'i gjobisë. Përpjekja për shitjen e detyruar të TikTok-ut po gjeneron tashmë spekulime rreth blerësve të mundshëm, siç është grupi i investitorëve të mbledhur nga ish-sekretari i Thesarit Steven Mnuchin.
Qasja "shit ose ji i ndaluar" shqetëson avokatët e të drejtave digjitale se SHBA mund të dëmtojë rolin e saj në promovimin e një interneti të hapur dhe të lirë që nuk kontrollohet nga vende individuale. Por gjithsesi, pothuajse asnjë çështje tjetër nuk mund të bashkojë dy partitë kryesore të Amerikës siç ka bërë TikTok-u.
Kur do të hyjë në fuqi ndalimi? Mekanizmi i saktë për ndalimin e një aplikacioni nga telefonat në pronësi private është i paqartë. Tani për tani, TikTok do të jetë ende i disponueshëm në Shtetet e Bashkuara.
Këto çështje mund të zgjasin muaj ose vite për t'u zgjidhur. Shumica e ndalimeve ekzistuese në TikTok janë vendosur nga qeveritë që kanë fuqinë për ta mbajtur aplikacionin jashtë pajisjeve ose rrjeteve që ata zotërojnë dhe operojnë.
Politika e Biden
Biden e mbështeti legjislacionin gjatë fushatës së tij duke përdorur TikTok. TikTok tha se paraqiti një propozim prej 90 faqesh në vitin 2022, duke detajuar se si planifikon të operojë në të gjithë Amerikën, ndërsa adreson shqetësimet e sigurisë kombëtare. Pavarësisht shqetësimeve të administratës, fushata e rizgjedhjes së Biden u shfaq për herë të parë në aplikacion gjatë eventit të Super Bowl.
Krahasuar me politikëbërësit në vende të tjera, ligjvënësit amerikanë zakonisht hezitojnë të rregullojnë fushën e biznesit dhe shumë aktivistë amerikanë kanë kundërshtuar më parë një shitje të detyruar të TikTok-ut nga frika se mund të minojë lirinë e fjalës.
Shumica e ligjvënësve pajtohen se kur rregullimi ndodh në të vërtetë, ky rregullim duhet të kalojë përtej kufirit relativisht të lartë të shërbimit të interesit publik.
Deri një muaj më parë, shqetësimi kryesor i interesit publik ishte privatësia e të dhënave. Pyetjet si: kush mund të aksesojë të dhënat e përdoruesve - janë të rëndësishme për të gjitha platformat kryesore të mediave sociale.
Gjatë dekadës së fundit, Kongresi ka mbajtur shumë seanca dëgjimore për këtë çështje, shpesh duke synuar kompanitë e mëdha amerikane si Meta dhe Google.
Sipas ligjeve të miratuara nga Kina në vitin 2017 dhe 2021, të gjitha organizatat kineze duhet të ndihmojnë qeverinë në mbledhjen e inteligjencës dhe punën kundër spiunazhit nëse kërkohet nga to.
Gabimet strategjike të TikTok-ut
TikTok ka premtuar se do t'i ruajë të dhënat e përdoruesve amerikanë në serverë jashtë Kinës. Kjo nuk i kënaqi zyrtarët e sigurimit të Shteteve të Bashkuara.
Megjithatë, në një moment, kishte shpresë për një zgjidhje praktike. TikTok mund ta kishte trajtuar këtë çështje në avantazhin e tij, për shembull, duke investuar në mbrojtjen e të dhënave. Ai mund të takohej me ligjvënësit amerikanë në gjysmë të rrugës dhe t'i qaset çështjes në mënyrë proaktive, transparente dhe në një frymë bashkëpunimi. Kështu, TikTok mund të jetë një forcë pozitive për ndryshim në industrinë e teknologjisë amerikane.
Në vend të kësaj, TikTok miratoi një qëndrim agresiv, punësoi lobistë të shtrenjtë dhe, në një hap të gabuar katastrofik, madje mobilizoi përdoruesit e tij (kryesisht të rinj) amerikanë për të thirrur përfaqësuesit e tyre në Kongres. Mesazhet që u shfaqën në ekran u kërkuan përdoruesve të „Tregoni Kongresit se çfarë do të thotë TikTok për ju dhe t'u thoni atyre të votojnë JO“. Disa zyra të kongresit morën më shumë se 1000 telefonata në një ditë të vetme.
Shumë prej atyre që iu bashkuan fushatës nuk duket se e dinin se për çfarë po protestonin. Një kompani me pronësi të huaj ka treguar se sa e lehtë është të manipulojë përdoruesit e saj për t'i shërbyer interesave të saj, duke konfirmuar se e dinte gjatë gjithë kohës sa ndikim politik mund të kishte. Papritur, dhe e kuptueshme, fokusi në SHBA u zhvendos nga manipulimi i votuesve rusë në manipulimin e votuesve kinezë.
Ndoshta asgjë nuk mund ta shpëtojë TikTok-un nga legjislacioni i shitjeve të detyruara, duke pasur parasysh klimën aktuale gjeopolitike. Por është e qartë që strategjia agresive e kompanisë ka dështuar. TikTok-u nisi atë që shumë e panë si një sulm ndaj demokracisë amerikane dhe në fund siguroi shumicën e nevojshme për ta shtyrë projektligjin në Kongres.
E ardhmja e TikTok-ut në Shtetet e Bashkuara tani është e pasigurt.
