Marjan Vuçkoviq
Përvetësimi i hapësirave publike, trotuareve, shëtitoreve, brigjeve, shesheve, nuk është një problem që ka lindur sot, por është një problem që zhagitet ndër vite, duke imponuar një ritëm dhe dinamikë të intensifikuar, i cili ka kaluar prej kohësh kufijtë e durimit dhe tolerancën normale të qytetarëve.
Uzurpimi i hapësirës publike si një problem që vazhdon të zvarritet prej vitesh në shoqërinë tonë, po bëhet gjithnjë e më i fortë nga dita në ditë dhe po bëhet një pengesë më e madhe në funksionimin normal, dhe mbi të gjitha të shëndetshëm dhe të arsyeshëm të ndërgjegjes qytetare. Nga ana tjetër, apatia e sektorit të shoqërisë civile në lidhje me këtë çështje po rritet nga viti në vit. Të pyesësh veten nëse ka akoma aktivistë “të gjelbër”, të cilët të paktën do të luftonin për atë pak hapësirë publike që ka mbetur për qëllimet e dobisë së shoqërisë.
Uzurpimi i hapësirës publike si një pengesë për aktivizmin qytetar
Në mënyrë partizane, mund të klasifikohen përpjekjet e sektorit civil për të trajtuar neglizhencën e shumicës të asaj pakice që ekziston ende në këtë pjesë të tokës. Nevoja për të mbrojtur hapësirat publike nga uzurpimi, abuzimi dhe një lloj sadizmi ndaj hapësirave publike është e nevojshme për të parandaluar interesat private të individëve dhe planet e tyre për fitim afarist. Përvetësimi i hapësirave publike, trotuareve, shëtitoreve, brigjeve, shesheve, nuk është një problem që ka lindur sot, por është një problem që zhagitet ndër vite, duke imponuar një ritëm dhe dinamikë të intensifikuar, i cili ka kaluar kufijtë e durimit dhe tolerancën normale të qytetarëve.
Ndë shembujt e shumtë që janë zvarritur nëpër vite janë uzurpimi i bregut të liqenit të Liqenit të Ohrit, mbulimi masiv, histerik i pemëve me postera dhe reklama, ose uzurpimi i pafytyrë i shtigjeve për këmbësorë dhe biçikleta për nevojat e tarracave verore të objekteve hotelierike. Privatizimi i hapësirës publike është një temë e dhimbshme nga e cila vuan shoqëria dhe e cila për vite me radhë qëndron në çdo cep të hapësirës publike, duke na shtyrë në një humnerë si një shoqëri, në një humnerë nga e cila nuk ka kthim mbrapa. Nëse më parë ndërtimet ilegale ishin një fenomen i rrallë, sekret që nënkuptonte zgjatimin e një ballkoni në shtëpi, sot ai është bërë ndërtimi i ndërtesave të mëdha në brigjet e liqenit të Ohrit, dhe në të njëjtën kohë si shpërblim po përgatitet një ligj legalizimi që do ta mirëpresin të gjithë pronarët e objekteve të tilla. Kjo pra është humnera nga e cila nuk do të jemi në gjendje të kthehemi. Kur të kemi sukses në legalizimin e paligjshmërisë, atëherë ne do të shkatërrojmë sistemin juridik dhe sigurinë juridike.
Pamje mazokiste të uzurpimit të hapësirës publike
Pragu i tolerancës për uzurpimin e hapësirës publike jo vetëm që është zhdukur prej kohësh, por është larg normales. Rrëmbimi i vazhdueshëm i hapësirës publike për nevoja private, ndërtimi i objekteve të paligjshme që sjellin fitim për bosët, investitorët, biznesmenët dhe individët, ngadalë por me siguri e zhytën shoqërinë në një melankoli, duke shpërfillur plotësisht këtë çështje, duke mbyllur një sy ndaj padrejtësisë dhe duke pritur një reagim nga autoritetet kompetente. Dhe pikërisht reagimet që janë përsëri melankolike, të shoqëruara me paralajmërime dhe kërcënime, pa një mënyrë konkrete dhe të vendosur dhe dëshirë për t'i zgjidhur ato. Kjo është ajo ku imponohet melankolia kolektive e shoqërisë dhe protestat masive publike gjithnjë e më të rralla kundër uzurpimit. Nëse në të kaluarën ajo ndiqej nga reagime të dhunshme dhe të ashpra, dhe bashkimi, të cilat autoritetet e merrnin seriozisht dhe vepronin në lidhje me të, sot reagimet e sektorit civil janë gjithnjë e më të rralla dhe më të dobëta, dhe diku nuk ekzistojnë fare. Uzurpimi masiv, duke kaluar kufijtë normal, çoi në krijimin e një ndërgjegjeje kolektive midis njerëzve për të kërkuar një mënyrë për të justifikuar të gjithë atë të keqe që ka për qëllim privatizimin e hapësirave publike dhe të përbashkëta.
Plasimi publik i privatësisë - uzurpim "selfie"
Nevoja për të bërë "selfie" nuk është e panjohur në histori, por tani ajo është bërë një trend dhe preokupim për shpërndarje publike të privatësisë, promovimin e hedonizmit, gatimin dhe shijimin me miqtë dhe të afërmit në mjedisin ekskluziv të restoranteve buzë ujit, të cilët rastësisht janë ndërtime të egra, ose pa leje. Trendi i zbulimit publik të vendndodhjes dhe rezervimit në restorante të zbukuruara ka katalizuar funksionimin e tyre, duke mos u interesuar nëse ato objekte rrezikojnë hapësirën publike ose punojnë pa leje.
Burimi: mia.mk
Dëshira për vetë-promovim dhe kënaqësi që të gjithë do të shohin, ngadalë po kapërcen nevojën për të luftuar për mbrojtjen e mjedisit dhe për të ndaluar uzurpimin e hapësirës publike. Pothuajse nuk ka reagime në lidhje me pyetjen pse lejohet uzurpimi masiv i hapësirës publike. E njëjta pyetje heshtet, dhe në një farë mase inkurajohet duke "investuar" në ato objekte duke i vizituar vazhdimisht, në vend që të bojkotohen ato. Duhet pyetur nëse si shoqëri ngritëm duart nga uzurpimi i hapësirave publike dhe u kthyem te nevoja primordiale për të ndarë një pjesë të privatësisë në të njëjtat ndërtesa private të ndërtuara në hapësira publike. Nëse në të kaluarën zonat e gjelbërta mbroheshin masivisht në rrugë me një mburojë njerëzore, sot nuk ka kush të përqafojë pemët, të mbrojë plazhet ose të mbrojë thesaret kombëtare. Dëshira për të shijuar ambientin e objekteve hotelierike luksoze që uzurpojnë hapësirën publike nuk çon në atë shkallë që njeriu të pyes veten nëse duhen prishur fare objektet private, të ndërtuara në një zonë publike si brigjet e Liqenit të Ohrit, margaritari i vetëm i vendit tonë, turizmit dhe hotelierisë - shenjtëria e UNESCO-s, i cili është bërë një histori e lodhshme për ne, pikërisht për shkak të uzurpimit të brigjeve të liqenit, ndërtimit të platformave, ndërtesave, urave, kafeneve, restoranteve dhe gjithçkaje që ushqen nevojën për fitim dhe para.
Ndoshta është koha të pyesim veten nëse duhet t’i lëmë mënjanë celularët dhe të kapemi për dore në mbrojtjen e hapësirave publike të uzurpuara. Kjo pra do të ishte një histori e mirë për mediat sociale, që do të tregojë se ne jemi të pjekur si një shoqëri për të përcaktuar se çfarë është interesi publik dhe si të mbrojmë vendet publike, dhe jo për të marrë fotografi në bare që kanë uzurpuar pa leje hapësirën tonë publike. Sepse kështu vetëm i motivojmë ata të vazhdojnë në të njëjtin drejtim dhe të vazhdojnë me uzurpimin e hapësirave publike.
E ardhmja jonë është e sigurt vetëm nëse qëndrojmë të vendosur në mbrojtje të së mirës publike me të njëjtën dozë agresioni që uzurpohet hapësira publike. Sot, kjo duhet të fillojë me çdo individ. Le të zgjohemi e të pyesim veten se ku i parkojmë makinat tona dhe nëse e uzurpojmë hapësirën publike. Le të pyesim veten nëse mbështesim mjaftueshëm organizatat e shoqërisë civile që luftojnë për të mirën tonë të përbashkët. Le të pyesim veten nëse kemi ende nevojë për të mbështetur financiarisht të gjithë ata që uzurpojnë hapësirën publike duke vizituar objektet e tyre. Le ta pyesim veten nëse i edukojmë brezat tanë sa duhet se si duhet mbrojtur hapësirat publike.
Le të pyesim veten!
Ju lutemi lexoni rregullat para se të komentoni ose shkarkoni
Vini re: Pikëpamjet dhe qëndrimet e shprehura në këtë artikull janë të autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e Institutit për Studime të Komunikimit ose donatorit.
